Miasto to nie tylko budynki, ruchliwe ulice i korki. To również miejsca do wypoczynku, ruchu na świeżym powietrzu i spotkań ze znajomymi w plenerze. Włodarze miast dbając o to, by mieszkańcy mieli gdzie spędzać czas poza domem, planują specjalne tereny rekreacyjne. W miejscowościach powstają skwery, place, czy parki, tam, gdzie jest to możliwe, aranżowane są nadbrzeża rzek, projektowane są bulwary spacerowe. Często pojawiają się także elementy małej architektury jak fontanny, ławeczki, schody, czy kładki. Miejskie tereny rekreacyjne stanowią niekiedy wręcz wizytówkę miasta. Jak zatem zaprojektować tereny rekreacyjno-wypoczynkowe, by jak najlepiej służyły mieszkańcom?
Od czasu do czasu każdy potrzebuje naładować baterie. Nie zawsze można pozwolić sobie jednak na wyjazd, czy choćby krótki wypad poza miejsce zamieszkania. Urlop zazwyczaj bierzemy kilka razy w roku, odpoczynku zwykle potrzebujemy znacznie częściej. Rozwiązaniem są wówczas tereny rekreacyjne w mieście, na których można wypocząć na różne sposoby. Dla jednych będzie to jazda na rowerze, dla innych spędzenie czasu z dziećmi na placu zabaw, spotkanie z przyjaciółmi nad rzeką, czy poczytanie książki w parku na ławce. Każda forma ruchu i relaksu dozwolona! Aranżacja terenów rekreacyjno-wypoczynkowych oprócz tego, że ma dostarczać miejsc do wypoczynku dla mieszkańców, ma także za zadanie przyciągać turystów, jak również urozmaicać przestrzeń na tyle, by młodzi nie chcieli zmieniać miejsca zamieszkania. Jak miasta aranżują takie przestrzenie?
To wszystkie miejsca, czy obiekty służące ogółowi społeczeństwa, z przeznaczeniem na odpoczynek, ruch na świeżym powietrzu, czy spotkania w plenerze. Służą one zarówno relaksowi, jak i integracji mieszkańców. Niekiedy są aranżowane nawet na małych powierzchniach stanowiących nieużytki. Przykładem wykorzystania takich niewielkich przestrzeni są np. parki kieszonkowe. Jakie inne tereny rekreacyjne są projektowane przez miasta?
Miasta, przez które przepływa rzeka, bardzo często wykorzystują ten fakt do aranżacji terenu rekreacyjno-wypoczynkowego nad wodą dla mieszkańców. Przykładem takiego rozwiązania są Bulwary Wiślane w Warszawie. Usytuowane na lewym nadbrzeżu, stanowią jedno z popularniejszych miejsc wypoczynku w plenerze wśród Warszawiaków. Nic dziwnego, bowiem znajduje się tam wiele różnych atrakcji – miejsca spacerowe, plaża, punkty gastronomiczne, a także punkt widokowy, pergole czy trampoliny. Jest to także miejsce, w którym odbywają się imprezy kulturalne, jak i sportowe.
Nie tylko w dużych miastach można spotkać się z tego typu rozwiązaniem. Dobrym przykładem jest Gorzów Wielkopolski, którego Bulwary nad Wartą stały się wizytówką miasta, a jednocześnie pięknie zaaranżowanym terenem rekreacyjnym dla mieszkańców. Pod kolejowym wiaduktem usytuowane są tam restauracje, kawiarnie i bary – a wzdłuż rzeki – miejsca spacerowe, trasa rowerowa, mały plac zabaw, woliera dla ptaków i zegar słoneczny.
W tym przypadku ponownie Gorzów Wielkopolski jest dobrym przykładem. Mowa tu o potocznie zwanych przez lokalną społeczność „Schodach Donikąd”. Choć obecnie nieczynne – ta wielokondygnacyjna konstrukcja (241 schodów) – stanowiła kiedyś miejsce rekreacji mieszkańców. Powstały w centrum miasta, jako trakt prowadzący do zaplanowanych terenów rekreacyjnych na wzgórzu – kawiarni i palmiarni – i choć te nigdy nie zostały zbudowane, same schody stały się jednym z ulubionych miejsc spotkań. U ich podnóża usytuowana była fontanna, schodami można było się dostać do sporego parku, w którym znajduje się miejski amfiteatr, czy punkt widokowy. I choć może to nie Montmarte – ze szczytu schodów rozciągała się przepiękna panorama na miasto.
Z kolei ciekawym połączeniem zagospodarowania terenu rekreacyjnego nad rzeką ze schodami, jest Bulwar Xawerego Dunikowskiego we Wrocławiu. To miejsce przyciąga rzesze mieszkańców – na spotkania, pikniki, czy po prostu posiedzenie na wodą ze znajomymi, czy z książką – przy słonecznej pogodzie nigdy nie jest tam pusto. I choć całe nadbrzeże Odry we Wrocławiu cieszy się popularnością, właśnie w tym miejscu – na schodach – ludzi jest zwykle najwięcej.
W wielu miastach tereny rekreacyjno-wypoczynkowe usytuowane są wokół przeróżnych fontann – mniejszych, większych, nowoczesnych, historyczno – symbolicznych czy wręcz multimedialnych. Niezwykle ciekawą fontannę można zobaczyć we Wrocławiu. Jest ona jednym z większych tego typu obiektów nie tylko w naszym kraju, ale i w Europie. Oprócz tego, że jest miejscem, gdzie można pospacerować, posiedzieć na trawie nad wodą – organizowane są tam także pokazy specjalne, który przyciągają rzesze turystów i mieszkańców. To połączenie efektów świetlnych, wody i muzyki, a nawet ognia. Całość tworzy fantastyczne spektakle, które warto zobaczyć. Dodatkowo obok znajduje się Pergola, Park Szczytnicki, Ogród Japoński, czy ZOO, czyli mnóstwo terenów rekreacyjnych w jednym miejscu.
To tereny rekreacyjne, które można spotkać właściwie w każdym mieście. Wyróżniają je miejsca spacerowe – betonowe alejki, dróżki oraz miejsca do wypoczynku – ławeczki, siedziska, czasem sprzęty rekreacyjne. Stanowią miejsca spotkań, relaksu. Zagospodarowanie terenów rekreacyjnych w postaci parków, czy skwerów najczęściej jest połączone z aranżacją zieleni miejskiej. Dzięki temu możliwy jest bliski kontakt z naturą, a w chłodniejsze dni ucieczka w zacienione miejsce. Są to również przestrzenie, w których organizowane są różnego rodzaju eventy dla mieszkańców – od pikników rodzinnych, przez jarmarki, różnego rodzaju warsztaty, czy zawody dla biegaczy.
Do typowo rekreacyjnych przestrzeni w mieście należą z pewnością drogi rowerowe. Dzięki takiej infrastrukturze coraz więcej osób zmienia środek transportu na dwa kółka. Oprócz zadbania o kondycję i zdrowie, w wielu przypadkach często jest to także rozwiązanie praktyczne, zwłaszcza w zakorkowanych miastach – rowerem zwykle szybciej można dotrzeć do miejsca docelowego.
Innym przykładem terenów rekreacyjnych dla aktywnych są wszelkie urządzenia plenerowe w postaci siłowni na zewnątrz, rurek, czy innych sprzętów do ćwiczeń fizycznych. Coraz popularniejszą formą stają się także skateparki.
Z kolei najpopularniejszym miejscem rekreacyjnym dla najmłodszych są place zabaw. Usytuowane są w parkach, na skwerach, a także na osiedlach. Deweloperzy obecnie dbają, by również przestrzenie mieszkalne były jak najbardziej przyjazne dla użytkowników. Więcej na ten temat znajduje się w artykule na temat aranżacji nowoczesnego osiedla.
Łódź – choć tak jak w większości miast, tak i tu można znaleźć park czy spacerowy deptak, ciekawostką są woonerfy i parklety. Te tajemnicze nazwy są mocno powiązanie z projektowaniem terenów rekreacyjnych. Pierwszy termin dotyczy aranżacji stref mieszkaniowych – zieleni, nasadzeń, miejsc integracji dla mieszkańców, w których mocno ogranicza się ruch pojazdów, z kolei parklety to specyficznie wykorzystane miejsca parkingowe poprzez ustawienie na nich mobilnej konstrukcji – drewnianej ławki wraz z roślinnością, tworząc tym samym mikro miejsce wypoczynkowe. Ciekawym miejscem w Łodzi z nietuzinkową aranżacją jest również przestrzeń nieopodal Starego Kina przy ulicy Piotrkowskiej. Podwórko zdobi instalacja z kolorowych parasolek jak ta ze słynnej ulicy Pink Street w Lizbonie. Warto wybrać się tam na spacer, znajdziecie tam także filmowe murale i restaurację.
Katowice – jednym z ciekawszych terenów rekreacyjno-wypoczynkowych jest Park Śląski. Znajduje się tam najstarsze w Polsce wesołe miasteczko, ZOO, stadion piłkarski, Planetarium, skansen śląskiej wsi, Łabędziarnia, Ogród Japoński, Ogród mozaikowy czy Rosarium i wiele innych. I choć każdy z pojedynczych elementów nie wydaje się być niczym nietuzinkowym w porównaniu z terenami rekreacyjnym w innych miastach, to już nagromadzenie tak wielu atrakcji w jednym miejscu, czyni ten park wyjątkowym. Dodatkowo znajduje się tam kolejka linowa jedyna w swoim rodzaju w skali Europy.
Zupełnie z innej kategorii jest nietypowy teren rekreacyjny urządzony w Rudyłtowach – powstała tam Odprężalnia Sensoryczna Rosa. Jest to park zaaranżowany na terenach miejskich, który ma pełnić nieco szerszą funkcję niż tylko relaks czy rekreacja. Zaprojektowano tam 5 różnych placów – nawiązujących do 5 zmysłów człowieka. I tak – w strefie dotyczącej wzroku znajdują się kolorowe nasadzenia, w strefie nawiązującej do węchu – pachnące byliny i krzewy, w części smakowej znajdują się zioła, owoce i warzywa, strefę słuchu stanowią nasadzenia szeleszczących traw, roślin przyciągających ptaki, znajduje się tu także fontanna, z której dochodzi dźwięk szumu wody. W części dotyczącej dotyku – znajdują się wszystkie elementy pobudzające do rozwoju w tej sferze, włącznie z interaktywnymi urządzeniami. Park przystosowany jest także do osób niepełnosprawnych. Ciekawostką są pokazy multimedialne fontanny i odbywające się tam koncerty muzyczne.
